დედამიწის შიდა ბირთვი მყარია თუ თხევადი?

სკოლის სახელმძღვანელოები მუდამ ამტკიცებდნენ, რომ დედამიწის შიდა ბირთვი რკინისგან შემდგარი მყარი სფეროა.
თუმცა, კვლევა, რომელიც ახლახან ჟურნალ Nature-ში გამოქვეყნდა, ამ ყოველივეს ეწინააღმდეგება და ამბობს, რომ ნაკლებად სავარაუდოა ბირთვი იყოს მყარი და შეიცავდეს ბევრ მსუბუქ ელემენტს.

ისევე როგორც ბევრი სხვა რამ ჩვენს მზის სისტემაში და მის მიღმა, დედამიწაც სავსეა მრავალი საიდუმლოებით, რომლებიც ჯერ კიდევ არ გვაქვს ამოხსნილი.
მათ შორის არის დედამიწის ბირთვი, რომელსაც აკისრია მრავალი ფუნქცია და რომელიც ასევე იყო მეცნიერთა მრავალი კითხვის მიზეზი.
მისი ულტრა მაღალი ტემპერატურითა და წნევით, სრულიად მიუწვდომელია მკვლევართათვის ნიმუშების აღებისა და შესწავლისთვის.

გეოლოგები მიწისძვრების მონაცემებს იყენებენ იმის გასაგებად, თუ რა ხდება დედამიწის ქერქის ქვეშ.
ჩვენ ადრე ვატყობდით, რომ მეცნიერებმა აღმოაჩინეს ცხელი, მკვრივი სტრუქტურები შიდა ბირთვთან ახლოს მიწისძვრის 30 წელზე მეტი ხნის მონაცემების შესწავლის შედეგად.

ახლა, მკვლევართა ჯგუფმა ჩინეთში გააანალიზა მიწისძვრათა მსგავსი მონაცემები და ჩაატარა სიმულაციები, რათა დადგინდეს, რომ ბირთვი არ არის რკინისგან შემდგარი მყარი სფერო, მაგრამ სავარაუდოდ შეიცავს უფრო მსუბუქ ელემენტებს, როგორიცაა სილიციუმი, გოგირდი, ნახშირბადი, ჟანგბადი და წყალბადი.

მიუხედავად იმისა, რომ ეს არის ის, რასაც წარსულში სხვა გეოლოგებიც ვარაუდობდნენ, უახლესი კვლევა უფრო დიდ ნაბიჯს დგამს ამ მსუბუქი ელემენტების მატერიის მდგომარეობის დასახასიათებლად.
კვლევის მიხედვით, წყალბადი, ჟანგბადი და ნახშირბადი რკინის მოლეკულებთან ერთად სუპერიონურ მდგომარეობაშია.

ამ მოდელის მიხედვით, ეს ელემენტები არც მყარია და არც თხევადი, არამედ სადღაც შუაშია, რასაც სუპერიონური მდგომარეობა ეწოდება, სადაც რკინა ინარჩუნებს მკვრივ ექვსკუთხა ფორმას, ხოლო მსუბუქი ელემენტები მოძრაობენ თხევადი ფორმით.
მკვლევრები თავიანთ პუბლიკაციაში აღნიშნავენ, რომ მიწისძვრის ტალღების სიჩქარის მნიშვნელოვანი შემცირება შიდა ბირთვში გავლისას შესაძლოა ამ მსუბუქი ელემენტების გამო იყოს.

ყველაფერი არ აიხსნება ...

ეს მოდელი ყველაფერს ვერ ხსნის.
როგორც ABC News-ი აღნიშნავს, მოდელი ვერ ხსნის სეისმურ ფენომენს - ანიზოტროპიას, როდესაც სეისმური ტალღები უფრო სწრაფად მოძრაობენ შიდა ბირთვში, თუ ისინი დედამიწის მაგნიტური პოლუსებიდან გადაადგილდებიან, მაგრამ შედარებით ნელა მოძრაობენ, როდესაც ისინი ეკვატორიდან ეკვატორში გადაადგილდებიან.

კვლევის პირველმა ავტორმა იუ ჰემ ABC-ს განუცხადა, რომ ეს, სავარაუდოდ, გამოწვეულია ამ მსუბუქი ელემენტების არათანაბარი განაწილებით შიდა ბირთვში, სადაც ისინი იკავებენ გაბრტყელებულ სფეროს მსგავს სივრცეს შუაში და ანელებენ გამვლელ ტალღებს.

მან დასძინა, რომ შემდგომი კვლევები იყო საჭირო შიდა ბირთვის უკეთ გასაგებად და ასეთი ფენომენის ახსნისთვის.

მოკლედ და გასაგებად რომ გითხრათ, დედამიწის ბირთვი შედგება თხევადი გარე ბირთვისგან (ყვითელი), რომელიც გარშემორტყმულია შიდა ბირთვით (უფრო კაშკაშა ყვითელი სფერო).

ახალი კომპიუტერული სიმულაციები ვარაუდობენ, რომ ნაცვლად იმისა, რომ შიდა ბირთვი იყოს ნორმალური მყარი აგრეგატული მდგომარეობის, იგი შეიძლება იყოს სუპერიონური - მატერიის მდგომარეობა, რომელსაც აქვს როგორც მყარი, ასევე თხევადი თვისებები.

---

ℹ თუ ტექნოლოგიური და სამეცნიერო თემები გაინტერესებთ, შემოგვიერთდით "ფეისბუქსა" და "ინსტაგრამზე" 💙

---